Soạn Văn 8 Cánh Diều Tôi Đi Học Violet

Truyện ngắn Tôi đi học được in trong tập truyện Quê mẹ (1941). Hôm nay, Mytour xin giới thiệu bài Soạn văn 8: Tôi đi học, cung cấp những kiến thức hữu ích về tác giả, tác phẩm.

Soạn văn 8 Cánh diều ngắn nhất | Soạn văn 8 Tập 1, Tập 2 ngắn nhất | Ngữ văn 8 Cánh diều

Nhằm mục đích giúp học sinh soạn văn lớp 8 Cánh diều ngắn gọn nhất mà vẫn đủ ý, tập thể Giáo viên VietJack biên soạn bản Soạn văn 8 Tập 1 & Tập 2 ngắn nhất. Hi vọng các bạn sẽ thích thú bản soạn môn Ngữ văn lớp 8 này!

Xem thêm lời giải sgk lớp 8 Cánh diều hay khác:

Tài liệu Giáo án, Đề thi lớp 8 có đáp án hay khác:

Tác giả tác phẩm: Tôi đi học - Ngữ văn 8

- Thanh Tịnh (1911-1988), tên khai sinh là Trần Văn Ninh sau đổi thành Trần Thanh Tịnh.

- Quê ở Gia Lạc, ven sông Hương, ngoại ô thành phố Huế.

- Là nhà giáo, nhà văn, nhà thơ.

- Sáng tác của ông toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo.

II. Tìm hiểu tác phẩm Tôi đi học

Tôi đi học thuộc thể loại truyện ngắn.

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Văn bản Tôi đi học là truyện ngắn xuất sắc của Thanh Tịnh, in trong tập “Quê mẹ” xuất bản năm 1941.

Văn bản Tôi đi học có phương thức biểu đạt là tự sự, miêu tả, biểu cảm. PTBĐ chính là tự sự.

Văn bản Tôi đi học được kể theo ngôi thứ nhất. Người kể chuyện xưng tôi.

Hằng năm cứ vào cuối thu, khung cảnh thiên nhiên lại làm cho tác giả nhớ đến những kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học. Nhân vật tôi được mẹ đưa đến trường trong lòng tràn ngập cảm giác mới lạ: Hôm nay tôi đi. Cậu tự nhiên thấy muốn tự mình cầm bút thước, thấy những trò quậy phá rong ruổi với đám bạn đã xa tít tắt. Khi tới trường, quan sát những học sinh cậu thấy họ như những con chim non còn bỡ ngỡ trong những cử chỉ hành động gần như trở nên thừa thãi. Khi thầy Đốc trường Mĩ Lí điểm danh cho học sinh xếp hàng vào lớp, ai cũng hồi hộp, lo âu, không biết phải làm gì nhưng sau câu nói của thầy mọi chuyện đều ổn. Lớp học bắt đầu với dòng chữ đầu tiên thầy viết lên bảng đó là bài tập viết: Tôi đi học!

Tôi đi học có bố cục gồm 3 phần:

- Phần 1: Từ đầu → ngang trên ngọn núi: Tâm trạng của nhân vật “tôi” trên đường tới trường.

- Phần 2: Tiếp → được nghỉ cả ngày: Cảm nhận của nhân vật “tôi” lúc ở sân trường.

- Phần 3: Còn lại: Cảm nhận của nhân vật “tôi” trong lớp học lần đầu tiên.

- Truyện Tôi đi học kể lại kỷ niệm trong sáng của tuổi học trò trong ngày tựu trường đầu tiên hết sức chân thực, tinh tế qua dòng hồi ức của nhà văn.

- Bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật tôi theo trình tự thời gian buổi tựu trường.

- Đan xen yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm.

- Nghệ thuật so sánh tạo hiệu quả diễn đạt cao, kết hợp các từ láy, tính từ, động từ giàu hình ảnh và sinh động.

- Ngôn ngữ hình ảnh trong sáng, giàu chất thơ, nhẹ nhàng phù hợp với tâm trạng ngây thơ, rụt rè của những đứa trẻ trong buổi tựu trường đầu tiên.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Tôi đi học

1. Cảm nhận của “tôi” trên con đường cùng mẹ tới trường

+ Lá rụng nhiều, những đám mây bàng bạc.

+ Mấy em nhỏ rụt rè cùng mẹ tới trường.

- Tâm trạng: náo nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã → Từ láy: tăng giá trị biểu cảm, diễn tả cảm xúc đầy trong sáng của nhân vật tôi.

- Cảnh vật, con đường rất quen nhưng lần này tự nhiên thấy lạ

- Tự cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng, thấy mình như lớn hơn, nhận thức nghiêm túc hơn.

- Cảm thấy trang trọng đứng đắn hơn trong bộ quần áo mới: ghì chặt sách vở, tự mình cầm bút, thước

→ Từ ngữ gợi tả, lời văn đậm chất thơ, hình ảnh so sánh thơ mộng

→ Tâm trạng háo hức, hăm hở của “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên.

2. Cảm nhận của nhân vật “tôi” khi ở sân trường

- Sân trường: dày đặc những người, quần áo cũng sạch sẽ, gương mặt vui tươi sáng sủa ... → gợi không khí vui vẻ, ngôi trường trang nghiêm.

- Cảm giác: lo sợ vẩn vơ, bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, thầm mong được như những người học trò cũ”.

→ Ngại ngùng, bẽn lẽn, lo sợ của trẻ thơ trước một thế giới rộng lớn - thế giới của tri thức.

- Tim như ngừng đập, giật mình lúng túng, hồi hộp, lo sợ đứng nép bên mẹ.

- Cảm thấy chơ vơ, lo sợ khi sắp rời bàn tay mẹ → nức nở khóc.

→ Từng cung bậc cảm xúc, với nhiều trạng thái đối lập: cảm xúc hồn nhiên, trong sáng, rất đáng nhớ đáng yêu của tuổi thơ.

3. Cảm nhận của nhân vật “tôi” khi ngồi trong lớp học

+ Thấy quyến luyến với bạn mới.

- Ngoài cửa sổ: Chim liệng, hót, bay...kỉ niệm lại ùa về.

→ Cảm giác trong sáng, đáng nhớ, đáng trân trọng: vừa xa lạ, vừa gần gũi, vừa ngỡ ngàng, vừa tự tin

→ Dấu hiệu sự trưởng thành trong nhận thức và tình cảm

* Cảm nhận về thái độ của người lớn

- Phụ huynh: chuẩn bị ân cần, chu đáo, lo lắng, hồi hộp cùng các em.

- Thầy giáo: vui vẻ, đầy tình yêu thương

→ Thể hiện rõ trách nhiệm, tấm lòng của gia đình, nhà trường đối với thế hệ trẻ, đồng thời tạo môi trường giáo dục thân thiện, là nguồn nuôi dưỡng tâm hồn các em.

Xem thêm các tác giả - tác phẩm Ngữ Văn 8 sách Cánh diều hay, chi tiết khác:

Tác giả tác phẩm: Gió lạnh đầu mùa

Tác giả tác phẩm: Người mẹ vườn cau

Tác giả tác phẩm: Nếu mai em về Chiêm Hóa

Tác giả tác phẩm: Đường về quê mẹ

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân dựa vào kiến thức đã học về văn bản Tôi đi học, trả lời các câu hỏi:

- Nêu xuất xứ của tác phẩm Tôi đi học?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một số học sinh trình bày các nội dung:

- GV yêu cầu HS lắng nghe, nhận xét đồng đẳng, bổ sung (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức bài học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành bốn nhóm thực hiện các nhiệm vụ sau.

+ Nhóm 1: Tìm hiểu về trình tự diễn tả những kỉ niệm của nhà văn trong tác phẩm

·        Những hình ảnh nào đã gợi lên trong lòng nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên?

·        Những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự nào?

+ Nhóm 2: Tìm hiểu về tâm trạng của nhân vật “tôi”

·     Tìm những hình ảnh, chi tiết diễn tả tâm trạng, cảm giác của “tôi” khi cùng mẹ trên đường tới trường?

·     Tìm những hình ảnh, chi tiết diễn tả tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tôi” khi đứng trước sân trường?

·        Tìm những hình ảnh, chi tiết diễn tả tâm trạng, cảm giác của “tôi” khi nghe gọi tên và lúc rời tay mẹ vào lớp?

·         Tâm trạng của nhân vật “tôi” được thể hiện bằng những phương thức biểu đạt nào? Nêu tác dụng của nó?

·        Từ những chi tiết trên, em nhận xét gì về tâm trạng của nhân vật “tôi” khi đến trường ngày đầu tiên?

+ Nhóm 3: Tìm hiểu thái độ, cử chỉ của những người lớn đối với những em nhỏ lần đầu đi học

·        Tìm những chi tiết miêu tả tình cảm của ông đốc đối với học sinh. Em có nhận xét gì về tình cảm đó.

·        Tìm những chi tiết miêu tả thầy giáo trẻ trước khi đón học sinh vào lớp?

·        Người mẹ của nhân vật “tôi” có những hành động, thái độ gì để chuẩn bị và trên đường đưa con đến trường? Em có cảm nhận gì về những hành động của người mẹ.

·        Hãy nhận xét về thái độ trách nhiệm của gia đình và nhà trường ngày nay so với câu chuyện về ngày đầu đi học của nhân vật “tôi”?

+ Nhóm 4: Tìm hiểu về nghệ thuật truyện

·        Những biện pháp nghệ thuật nào tạo nên sự thành công và tạo nên sức hút của tác phẩm.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học thực hiện nhiệm vụ.

- Gv quan sát, nêu một vài gợi ý:

Chú ý quan sát các chi tiết trong sgk, đồng thời hồi tưởng lại cảm xúc của mình trong thực tế để cảm nhận về tác phẩm chân thực, khách quan.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận.

- Gv mời 2 -3 nhóm trình bày về kết quả thảo luận của mình

- Gv yêu cầu HS lắng nghe và nhận xét đồng đẳng hoặc bổ sung (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức

- GV dẫn dắt sang nội dung mới.

- Truyện ngắn Tôi đi học in trong tập Quê mẹ, xuất bản năm 1941.

Hằng năm, cứ đến mùa khai giảng thì tác giả lại nhớ về ngày đầu tiên đi học của mình. Đó là những cảm xúc bỡ ngỡ, dụt dè và lo lắng. Tác giả được mẹ dắt tới trường nhưng trong lòng vẫn luôn tự hỏi chắc chỉ có những người thành thạo mới cầm được bút. Dù lo lắng nhưng tác giả vẫn phải tập quen dần với việc không có mẹ ở bên canh, ngồi cùng các bạn mới để chép lại nét chữ đầu tiên của thầy trên bảng: “Tôi đi học”.

a. Trình tự diễn tả những kỉ niệm của nhà văn trong tác phẩm.

- Vào cuối thu, lá rụng nhiều, hình ảnh em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ.

- Trình tự thời gian từ hiện tại tác giả nhớ về quá khứ.

b. Tâm trạng của nhân vật “tôi”.

- Con đường, cảnh vật vốn rất quen, tự nhiên thấy lạ, thấy có sự thay đổi lớn trong lòng mình.

- Cảm thấy trang trọng, đứng đắn với quần áo, sách vở mới.

- Cẩn thận nâng niu mấy quyển sách, xin mẹ được cầm bút thước à Khẳng định mình.

- Bỗng thấy sân trường dày đặc người, ai cũng quần áo sạch sẽ, gương mặt tươi vui.

- Ngôi trường xinh xắn, oai nghiêm khác thường à Lo sợ vẩn vơ

- Lo sợ phải rời tay mẹ, thấy xa mẹ hơn bao giờ.

- Cảm thấy vừa lạ, vừa gần gũi với mọi cảnh vật, với người bạn bên cạnh.

- Vừa ngỡ ngàng và tự tin à nghiêm trang vào giờ học.

=> Ngày tựu trường náo nức vui vẻ và rất trang trọng

- Nghệ thuât: Kết hợp các phương thức: Tự sự, miêu tả, biểu cảm làm tăng giá trị biểu đạt của tác phẩm và gây ấn tượng cho người đọc.

* Bài văn diễn tả một cách tự nhiên cảm động tâm trạng hồi hộp, cảm giác ngỡ ngàng của nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên đi học.

c. Thái độ, cử chỉ của những người lớn đối với những em nhỏ lần đầu đi học.

- Ông đốc nhìn chúng tôi và nói sẽ: “Thế là các em được vào lớp năm, các em phải cố gắng học để thầy mẹ được vui lòng…”

- Ông đốc nhìn chúng tôi với cặp mắt hiền từ và cảm động.

=> Ông đốc là hình ảnh một người thầy, một lãnh đạo trường Mỹ Lý rất hiền từ, thân thiện và yêu thương học sinh.

- Gương mặt hiền từ đang đón chúng tôi vào lớp.

- Chuẩn bị sách vở cho nhân vật “tôi”

- Âu yếm nắm tay con đi trên con đường làng.

- Cầm sách vở và bút thước cho con.

à Sự chu đáo quan tâm đầy tình yêu và trách nhiệm của người mẹ đối với nhân vật “tôi”

=> Ta nhận thấy trách nhiệm, tấm lòng của gia đình và nhà trường đối với thế hệ tương lai. Đó là một môi trường giáo dục ấm áp, là nguồn nuôi dưỡng tâm hồn ý thức để các em trưởng thành.

- Diễn tả dòng cảm nghĩ của nhân vật “tôi” bằng nghệ thuật tự sự xen miêu tả và biểu cảm với những rung động tinh tế qua truyện ngắn Tôi đi học.

- Tình huống truyện đơn giản nhưng để lại những cảm xúc chân thực của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường.

- Nghệ thuật so sánh giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm diễn tả cảm xúc của nhân vật “tôi” nhờ đó người đọc cảm nhận rõ nét cảm xúc, ý nghĩ của nhân vật tạo nên chất trữ tình trong trẻo.

Văn bản Đồng Tháp Mười mùa nước nổi đã giúp người đọc hiểu hơn về vẻ đẹp của vùng Đồng Tháp Mười vào mùa nước nổi. Chính vì vậy, Download.vn Soạn văn 6: Đồng Tháp Mười mùa nước nổi, thuộc bộ sách Cánh Diều, tập 1.

Tài liệu dành cho các bạn học sinh lớp 6, mời tham khảo nội dung chi tiết được chúng tôi đăng tải ngay sau đây.